دیدن دنیا ازدید دیگران
اگر ابزاری داشتی که با اون میتونستی دنیا راو از دید دیگران ببینی و با دیدگاه های مختلف آدما مواجه میشدی باورت میشد؟
باید بگم واقعا چنین ابزاری وجود داره و به این ابزار ” ادارک” میگویند.
میدونی واقعیت چیه؟
ادراک برداشت و تفسیر ما از واقعیت بیرانی هست . یعنی چی؟
مثلا فرض کنید شاهد یک تصادف بین دو ماشین هستید ، این رایداد را از طریق حواس پنجگانتون دریافت میکنید که در این رایداد حس بینایی و شنوایی دخیل هست. این حواس دریافتی وارد مغز ما میشه و ما با فیلترهای ذهنیمون و مقایسه چیزیکه اتفاق افتاده با دنیای مطلوبمون ، رفتاریا احساس از خودمون نشون میدیم. دنیای مطلوب شامل باورها ، ارزشها ، آرزهامون و تصویرهای مختلفی هست که از زمان تولد توی ذهنمون میسازیم و تلاش میکنیم به اون تصاویردر زندگی اقعی بهش برسیم .
توی مثال تصادف اگر کساییکه در ماشین هستند برای ما شخص خاصی باشه ادراک متفاوتی داریم و رفتار خاصی از خودمون نشون میدیم ولی اگرآدم های این حادثه برای ما معنی خاصی نداشته باشن ادراک دیگری داریم و درنتیجه رفتارمتفاوتی خواهیم داشت.
بسیاری از اتفاقات در دنیای بیرانی رخ نمیدهد و فقط در ذهن ماست . زمانیکه کل داستان یک اتفاق را ندادیم ذهن ما تفسیرهای مختلفی ببرای ما انجام میده و ما ادراک های گوناگونی را تجربه میکنیم . میشه گفت ما واقعیت را نمیبینیم و فقط واقعیت خودمون که ازادراکمون هست را میبینیم.
دنیا را چطور میبینیم؟
ما طوری ادراک میکنیم که قبلا برای ما مفید بوده یا مغزمون فکر میکنه برای ما مفید بوده ! پژوهشی نشان داده است که زمانیکه انسانها را محیط کنترل ندارند الگوهایی که وجود ندارند، برای خودشون میسازن و اونها را درک میکنن.
شاید براتون سوال شده باشه که اختلاف ادراک از کجا پیش میاد ، من بهت میگم از اختلاف در اطلاعات ، ارزش گذاری ها ، خواسته ای که داریم ، سیستم مغزی ، تجربیات گذشته ناشی میشود . بنابراین میتونیم بگیم هر کسی بههترین رفتاری که فکر میکنه براش خوبه را انجام میدهد. ممکنه ادراکمون کامل نباشه پس سعی کنیم زود قضاوت نکنیم دنیا را از دید دیگران هم ببینیم .
کدوم بخش از حقیقت را گرفتیم؟
خطاهای شناختی واقعیت را برای ما دستکاری میکند و ما درنتیجهی این خطاها ادراک های متفاوتی را تجربه میکنیم. خطای اول : اثر هالهای زمانیکه انسان خوشتیپی میبینیم ممکنه ویژگی های مثبت دیگری را به این شخص نسبت بدیم ممکنه او را شخصی خوش سخن با صدایی زیبا بدانیم . البته اثر هالهای برای خصوصیت های منفی هم صدق میکنه ممکنه شخصی با لباس های کهنه و پاره ببینیم و او را متعاد بدانیم یا بیمار یا فقیر!
خطای دوم : دانش فعلی ما هست که دید ما را محدود میکند و نمیتوانیم تمام واقعیت را ببینیم و دید تونلی پیدا می کنیم و ممکنه رفتاری گزینشی نسبت به واقعیت از خود نشان بدهیم .
خطای سوم : خطای تعمیم ، زمانیکه دچار این خطا میشویم الگوهایی را به خود نسبت میدهیم برای مثال ممکن است پرنده ای به شیشه شخصی درحال رانندگی برخورد کند و او با خود بگوید : ” چه بدشانس هستم، پرنده ها همیشه به شیشه من میخورند .” این خطا موجب شتابزدگی و پیش داوری میشود و ادراک مارا تحریف میکند.
وقتی داستان هر کسی را بدانی ، نمیتوانی از آن شخص متنفر باشی
حالا چطوری ادراک متفاوتی بدست بیاوریم؟
تمرین 1 : مشاهده بدون تفسیر
چی نیست؟ مقدار مبهم: همیشه، خیلی وقتا ، قضاوت شخصی : به من بی احترامی کرد، ارائه صفات : او انسان بخشنده ای است .
تمرین 2: پرسش در مورد ادراک دیگران به قصد یادگیری
یادبگیریم دنیا را با ادراک دیگران هم ببینیم.
دیدگاهتان را بنویسید